İnternet Üzerinden Şantaj Suçu Nedir? (TCK 107) Sosyal medya veya internet üzerinden işlenen şantaj suçu, facebook üzerinden paylaşım yapma, twitterdan tweet atma veya whatsapp üzerinden mesaj atmak, sesli ve görüntülü arama yapma şeklinde internet üzerinden birbirinden farklı şekillerde ve çok çeşitli platformlar kullanılarak işlenebilir. Örneğin, whatsapp üzerinden sesli mesaj atarak “eğer benimle birlikte olmazsan çıplak resimlerini instagram ve facebookta yayınlarım” şeklinde beyanda bulunan kişi şantaj suçu işlemiş olur. Şantaj suçu; instagram, facebook, twitter, telegram, whatsapp vb. uygulamalar ve sosyal medya hesapları aracılığıyla işlendiği gibi e-mail (e-posta) göndermek gibi başka sayısız yöntemle de internet üzerinden işlenebilmektedir. İnternet üzerinden işlenen şantaj suçu TCK m.107 hükümleri gereği cezalandırılmaktadır: TCK m.107(1) Hakkı olan veya yükümlü olduğu bir şeyi yapacağından veya yapmayacağından bahisle, bir kimseyi kanuna aykırı veya yükümlü olmadığı bir şeyi yapmaya veya yapmamaya ya da haksız çıkar sağlamaya zorlayan kişi, bir yıldan üç yıla kadar hapis ve beşbin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılır. (2) Kendisine veya başkasına yarar sağlamak maksadıyla bir kişinin şeref veya saygınlığına zarar verecek nitelikteki hususların açıklanacağı veya isnat edileceği tehdidinde bulunulması halinde de birinci fıkraya göre cezaya hükmolunur. İnternet Üzerinden Şantaj Suçunun Unsurları İnternet veya sosyal medya üzerinden işlenen şantaj suçu, TCK m.107/1 veya TCK m.107/2 hükümlerine göre cezalandırılmaktadır. 5237 sayılı TCK’da iki fıkra halinde düzenlenen şantaj suçunun unsurları şunlardır: • TCK’nın 107/1. maddesinde düzenlenen şantaj suçunun maddi unsuru, sanığın yapmaya hakkı olan veya yükümlü olduğu bir şeyi yapacağından veya yapmayacağından söz ederek, bu durumları mağdur üzerinde baskı aracı olarak kullanıp mağduru kanuna aykırı veya yükümlü olmadığı bir şeyi yapmaya veya yapmamaya ya da haksız çıkar sağlamaya zorlamaktır (Y4CD-K.2021/28441). Örneğin, facebook üzerinden mesaj atarak “bana 10 bin lira vermezsen, senin belediyede yolsuzluk yaptığını sosyal medyada ifşa ederim” şeklinde beyan bulunan kişi TCK m.107/1 gereği şantaj suçu işlemiş olur. Şantaj suçu ile tehdit suçunun birbirine karıştırmamak gerekir. Örneğin, “bana 10 bin lira getirmezsen, kötü olacak” şeklindeki sözler şantaj suçu değil, tehdit suçu teşkil eder. • Şantajın, TCK 107/2. maddesinde düzenlenen şeklinde, fail kendisine veya bir başkasına menfaat temin etmek için, bir başkasına şeref ve saygınlığına zarar verecek nitelikteki hususların açıklanacağı veya isnat edileceği tehdidinde bulunmaktadır. Eğer fail herhangi bir fayda elde etmeye çalışmadan yalnızca şeref ve saygınlığına zarar verecek nitelikteki hususların açıklanacağı tehdidinde bulunursa, eylem şantaj değil, sair tehdit suçunu oluştururacaktır. İkinci fıkrada yer alan suçun öğelerinden olan “yarar” kavramı sadece maddi çıkarları değil, fail veya 3. kişinin yararına olan her durumu kapsamaktadır (Y4CD-K.2021/28577). Örneğin, mağdura e-mail atmak suretiyle “savcılıkta benim lehime ifade vermezsem, kimlerle yatıp kalktığını bir video yayınlayarak herkese duyuracağım” şeklindeki ifadeler TCK m.107/2’deki şantaj suçuna vücut verir. Mesaj tespit tutanağına göre, sanığın, kullandığını ve müşteki ile mesajlaştığını kabul ettiği hattan katılanın telefonuna “bana para vereceksin” ve “porno videonu atarım yoksa” şeklinde mesajlar gönderildiğinin anlaşılması karşısında, şantaj suçunun oluştuğu gözetilmeden, hatalı değerlendirme ve yetersiz gerekçeyle beraat kararı verilmesi bozma nedenidir (Y4CD-K.2021/1644). İnternetten Şantaj Suçu Nasıl İşlenir? İnternet veya sosyal medya üzerinden şantaj suçu birbirinden farklı sayısız yöntem ve çeşitli uygulamalar üzerinden işlenebilmektedir. Sosyal medya veya internet yoluyla mağdura söz, yazı, fotoğraf, video, ses kaydı vb. göndererek şantaj suçu işlenebilir. Şantaj suçu için kullanılan sosyal medya veya internet aracının hiçbir önemi yoktur. Önemli olan şantaj suçu teşkil eden fiilin icra edilmesidir. Şantaj suçu, internet üzerinden genellikle şu şekillerde işlenmektedir:• Sosyal medya hesapları üzerinden paylaşım yapmak suretiyle,• E-mail (e-posta) göndermek,• Whatsapp/Telegram mesajları, Whatsapp/Telegram gruplarına gönderilen mesajlar, Whatsapp/Telegram yoluyla görüntülü ve sesli konuşmalar,• İnternet üzerinden yapılan konuşmalar,• İnstagram, twitter, facebook vb. sosyal medya hesaplarından DM (Direct Message) yoluyla mesajlaşma. Özellikle belirtmek gerekir ki, SMS mesajları, tüm telefon konuşmaları, örneğin facetime’dan yapılan görüntülü görüşmeler, telefon üzerinden yapılan konferanslar yoluyla da şantaj suçunun işlenmesi mümkündür. İnternet Üzerinden Şantaj Suçu Şikayet, Uzlaştırma ve Zamanaşımı İnternet üzerinden şantaj suçu soruşturulması ve kovuşturulması şikayete tabi suçlardan değildir. Soruşturma, savcılık tarafından resen yapılır. Şikayetçi olunduktan sonra şikayetten vazgeçme, şantaj suçu nedeniyle açılan kamu davasının düşmesine yol açmaz. İnternet veya sosyal medya üzerinden şantaj suçunun dava zamanaşımı süresi 8 yıldır. Fail hakkında, fail ve fiilin öğrenilmesinden itibaren 8 yıl içinde soruşturma başlatılmadığı takdirde suç dava zamanaşımına uğrar. Sosyal medya (instagram, facebook, twitter vs.) veya internetten işlenen şantaj suçu uzlaştırma prosedürü uygulanmasını gerektiren suçlardan değildir. İnternetten Şantaj Suçunda Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması (HAGB), sanığın 5 yıl gözlenmesi ve sanık hakkında verilen hükmün bu süre boyunca hiçbir sonuç doğurmaması, sanığın bu sürede yeni bir suç işlememesi halinde hakkındaki davanın düşmesi olarak açıklanabilir. İnternet üzerinden şantaj suçu nedeniyle hükmedilecek ceza hakkında HAGB kararı verilmesi mümkündür. Şantaj Suçu Cezasının Ertelenmesi veya Adli Para Cezasına Çevrilmesi Adli para cezası, işlenen bir suça karşılık hapis cezasıyla birlikte veya tek başına uygulanabilen bir yaptırım türüdür. İnternet ve sosyal medya üzerinden şantaj suçu nedeniyle hükmedilen hapis cezası adli para cezasına çevrilebilir. Cezanın ertelenmesi, mahkeme tarafından belirlenen cezanın cezaevinde infaz edilmesinden şartlı olarak vazgeçilmesidir. İnternet ve sosyal medya youyla şantaj suçu nedeniyle hükmedilen hapis cezasının ertelenmesi de mümkündür. Görevli Mahkeme ve Yargılama Usulü Şantaj suçları nedeniyle yapılan yargılamalar asliye ceza mahkemesi tarafından yerine getirilir.Şantaj suçunda basit yargılama usulü uygulanmamaktadır. Asliye ceza mahkemesi, genel yargılama usulünü uygulayarak yargılama yapmalıdır. İnternetten Şantaj Suçu Nasıl İspatlanır? Failin sosyal medya hesabı üzerinden IP adresinin araştırılarak bulunması ve IP adresi üzerinden failin gerçek adresine ulaşabilmek en kolay yoldur. Ancak, twitter, instagram, facebook gibi şirketler kullanıcıların IP adreslerini soruşturma makamlarıyla paylaşmamaktadır. Ancak, hesabın kime ait olduğu bazı verilerle ortaya konulabiliyorsa ilgilinin cezai sorumluluğu doğmaktadır. Özellikle sosyal medya hesabı ile ilgili kolluk tarafından açık kaynak araştırması yapılarak şüphelilerin kimlik bilgilerinin kolluk marifeti ile tespitinin sağlanması uygulanan genel bir yöntemdir. Polis, bu tarz suçların faillerini sosyal medya hesapları üzerinde araştırmalar yaparak bulmaya çalışmaktadır. Sosyal medya hesapları üzerinde el ettiği dataları emniyette bulunan datalar ile kıyaslayarak faili bulmaya çalışmaktadır. Örneğin, sosyal medya hesaplarına kaydedilen cep telefonlarının belli hanelerine ulaşılabilmektedir. Yer, zaman ve sosyal medya hesabından elde edilen diğer bilgiler kullanılarak elde edilen birkaç haneli cep telefonunun kime ait olduğu bulunmaya çalışılmaktadır. Bazı durumlarda polis suçun faili olup olmadığı tam olarak tespit edilemeyen bazı kişilere ulaşmaktadır. Bu durumda, şüpheli bu şahısların bilgisayar, tablet ve cep telefonlarına el konularak bu materyallar üzerinde bilirkişi incelemesi yapılarak fail tespit edilmeye çalışılmaktadır. İnternet veya sosyal medya üzerinden şantaj suçu, çoğu zaman bilişim sistemleri kullanılarak işlendiğinden cep telefonu, tablet, laptop, masaüstü bilgisayarı vb. materyaller de önemli delil elde etme araçları olabilmektedir.