Boşanma davası nedir?

Boşanma davası, eşlerin boşanma sebeplerinden en az birini ileri sürerek açtığı davadır. Türk Medeni Kanunu’nda boşanmanın sebepleri sayılmıştır. Bu sebeplere dayanan boşanma sadece dava şeklinde mahkeme tarafından yerine getirilebilir.

Boşanma davası şartları

Boşanma davası açabilmek için gerekli şartlar ise Kanun’un muhtelif yerlerinde sayılmış ve dört başlık altında toplanmıştır. Buna göre;
• Eşler hayatta olmalıdır.
• Geçerli bir evliliğin kurulmuş ve dava açma anında devam ediyor olması gereklidir.
• Eşlerden en az birinin boşanma davası açmış olması gerekmektedir.
• Kanun’da düzenlenen boşanma sebepleri gerçekleşmelidir.
Boşanma davasının açılabilmesi için talebin kanunda yazılı sebeplerden birine dayanması gerekmektedir. Kanun’da boşanma sebepleri m.161-166 arasında altı maddede düzenlenmiş ve on adet boşanma sebebi öngörülmüştür. Bunlar; zina, hayata kast/pek kötü muamele/onur kırıcı davranış, küçük düşürücü suç işleme ve haysiyetsiz hayat sürme, terk, akıl hastalığı, evlilik birliğinin temelinden sarsılması, eşlerin boşanma hususunda anlaşması ve eylemli ayrılık sebebiyle boşanmadır.

Boşanma davası hangi mahkeme görevlidir?

Boşanma davası aile mahkemesinin görev alanına girmektedir.

Boşanma davası sırasında eşlerden birinin ölmesi

Boşanma davası devam ederken eşlerden biri henüz karar kesinleşmeden ölür ise, o eşin mirasçıları davaya devam edebilirler. Gerçi bu kabiliyet sadece çekişmeli boşanmalar bakımından mevcuttur. Anlaşmalı boşanmalarda mirasçıların boşanma davasını sürdürmesi mümkün değildir.

Anlaşmalı Boşanma Davası Nasıl Açılır?

Anlaşmalı boşanma davası, tarafların ikametgahından bağımsız olarak herhangi bir adliyenin aile mahkemesinde açılır. Boşanma davası açmak için gerekli evrakla birlikte aile mahkemesine başvurulur ve boşanma davası açılır. Fakat, bu şekilde boşanabilmek için anlaşmalı boşanma şartlarının karşılanması gerekir.

Çekişmeli Boşanma Davası Nasıl Açılır?

Çekişmeli boşanma davası nasıl açılır? sorusuna, öncelikle davanın nerede açılması gerektiğini ifade ederek yanıt verelim. Kural olarak boşanma davaları aile mahkemelerinde incelenir ve karara bağlanır. Fakat bazı bölgelerde aile mahkemesi kurulmamış olabilir. Aile mahkemesi bulunmayan yerlerde boşanma davaları asliye hukuk mahkemeleri marifetiyle incelenip karara bağlanır. Ancak, özellikle belirtmek gerekir ki, asliye hukuk mahkemesi “aile mahkemesi” sıfatıyla davaya bakar.

Açılacak boşanma davasında yetki kuralı önemlidir; zira boşanma davası her yerde açılamaz. Ancak belirli yerlerdeki aile mahkemelerinde, yani yetkili mahkemelerde açılabilir. Yetkili mahkeme hususu ise 4721 sayılı yürürlükteki Türk Medeni Kanunu’nun 168’inci maddesinde düzenleme altına alınmıştır. Buna göre, 4721 sayılı Kanun’un 168’inci maddesi şu şekildedir:“ Boşanma veya ayrılık davalarında yetkili mahkeme, eşlerden birinin yerleşim yeri veya davadan önce son defa altı aydan beri birlikte oturdukları yer mahkemesidir.”

Örneğin, taraflar en son 6 aydan fazla bir süre zarfında İstanbul’da ikamet etmişler; ardından, taraflardan biri İzmir’e diğeri ise Ankara’ya yerleşmiş olsun. Bu olasılıkta İstanbul, Ankara ve İzmir Aile Mahkemeleri yetkilidir. Netice itibariyle, boşanma davası dilekçesinde mutlaka davanın görülmesi istenen aile mahkemesinin belirtilmesi gerekir.

Boşanma Davası İçin Gerekli Belgeler

Boşanma davası için hazırlanması gerek evrak, boşanma talepli dava dilekçesi (Anlaşmalı boşanma davalarında dilekçeye ek protokol) ve nüfus cüzdanı fotokopisinden ibarettir. Davanın boşanma avukatı marifetiyle takip edilmesi halinde, vekaletname de gerekli belgeler arasında yer alır. Ayrıca, başvuruyu takiben, harçların ödendiğine ilişkin tevzi bürosundan alınmış bir makbuz da gerekir.

Davanın Kabul Edilmesi

Davacının, davasını ispat etmesi halinde mahkemece, davacının davası kabul edilir. Davacının boşanma davasını kabul eden mahkeme, nafaka, velayet, maddi ve manevi tazminat gibi diğer husus ve taleplere ilişkin de kararını verir. Şayet karşı dava söz konusuysa, mahkeme hangi tarafın davasını kabul ettiğini ve hangi tarafın davasını reddettiğini açıkça belirtir.

Davanın Reddedilmesi

Boşanma davası neticesinde söz konusu olabilecek bir diğer ihtimal, davacının, davasının reddedilmesidir. Davacı eğer davasını ispat edemezse, mahkemece davacının davası reddedilir. Ret kararıyla beraber diğer hususlarda da (maddi ve manevi tazminat, nafaka, çocuklara dair nafaka, varsa çocukların velayeti vs.) buna bağlı olarak karar verilir.

Ayrılık Kararı Verilmesi

Mahkeme, taraflar arasında ortak hayatın tekrar tesis edilebileceği yönünde kanaate varması halinde boşanma yerine ayrılığa karar verebilir. Bu olasılıkta ayrılığa dair hükümler uygulama alanı bulur. Taraflar hakkında ne kadar süre ile ayrılığa karar verildiği de belirtilir. Fakat belirtmek gerekir ki, ayrılık süresi 1 yıldan az 3 yıldan fazla olamaz.

Mahkemece belirlenen ayrılık süresi, ayrılık kararının kesinleşmesiyle birlikte işlemeye başlar. Eşler hakkında ayrılık kararına hükmedilmesi, evlilikten doğan hak ve yükümlülüklerin sona ermesi sonucunu doğurmaz. Dolayısıyla, ayrılığa karar verilse dahi evlilik dolayısıyla sahip olunan hak ve yükümlülükler sona ermeyecek, aynen devam edecektir.

Taraflar ayrılık süresi dahilinde yeniden bir araya gelemez; ortak hayat kurulamazsa, taraflardan biri mahkemeye başvurmak suretiyle boşanmaya karar verilmesini talep edebilir. Bu ihtimalde ise mahkemece eşler hakkında boşanmaya hükmedilir.

Kararın Kesinleşmesi ve Sonrası

Boşanma davası hakkında verilen karar en nihayetinde kesinleşir. Şayet davanın reddine karar verilmiş, yani boşama kararı verilmemişse; aynı hukuki sebeplere istinaden yeniden boşanma davası açılması mümkün değildir. Fakat kararın kesinleşmesinden sonra taraflar arasında yeni olaylar yaşanırsa (kararın kesinleşmesinden sonra terk, aldatma, darp gibi) tekrar boşanma davası açılabilir.

Boşanma davasının reddiyle birlikte genellikle evlilik birliği yeniden tesis edilememektedir. Netice itibariyle taraflar ayrı yaşamaya başlamaktadır. Ortak hayat, kararın kesinleşmesini takiben 3 yıl süre zarfında kurulamamışsa, taraflardan biri veya her ikisi mahkemeye başvurabilir ve bu hususu ispat etmek suretiyle boşanma kararı verilmesini talep edebilir.

Boşanma gibi hassas bir konuda, hukuki danışmanlık hizmetlerine başvurmak son derece önemlidir. Bir avukattan hukuki yardım almalı ve tüm belgeleri ve iletişim kayıtlarını saklamalıdırlar.

Nebi Hukuk Bürosu olarak aile hukukunu ilgilendiren davalarda Müvekkillerin haklılığı ispat edilmiş ve birçok Müvekkil hakkına kavuşturulmuştur.

Av. Nilgün Yüksel Yaşa