5237 sayılı TCK’nın 142/2-h maddesine göre 5 yıldan 10 yıla kadar hapis cezasına hükmedilir. Marketin bağımsız bir market olması veya AVM içerinde bulunan bir market olması arasında suçun unsurları ve cezası bakımından herhangi bir fark yoktur. Marketten çalınan her türlü mal veya para için TCK m.142/2-h hükümleri gereği 5 yıldan 10 yıla kadar hapis cezasına hükmedilecektir. Örneğin, İstanbul’da bulunan bir AVM içerisindeki hiper marketten bebek maması çalan kişi TCK m.142/2-h hükümleri gereği cezalandırılacaktır.

Market içerisinde yapılan alışveriş sırasında markette bulunan diğer kişilerin kişisel eşyalarının (çanta, cüzdan, telefon vb) çalınması halinde de fail hakkında TCK m.142/2-h hükümleri uygulanır.
Marketten hırsızlık yapma suçunun cezası, TCK 142/2-h maddesinde şu şekilde düzenlenmiştir:

TCK m.142/2-h
(2) Suçun;
h) Herkesin girebileceği bir yerde bırakılmakla birlikte kilitlenmek suretiyle ya da bina veya eklentileri içinde muhafaza altına alınmış olan eşya hakkında, işlenmesi hâlinde, beş yıldan on yıla kadar hapis cezasına hükmolunur.

Özellikle belirtelim ki, marketlerin eklentisi mahiyetindeki depo, otopark vb. yerlerde hırsızlık suçunun işlenmesi halinde de fail hakkında 5237 sayılı TCK’nın 142/2-h maddesi hükümleri uygulanacaktır.
Müştekinin mal teslim etmek amacıyla Metro marketin mal kabul bölümünün önüne kilitlemeden bıraktığı tır dorsesinden kaşar peyniri çalınması şeklinde gerçekleşen eylemde; tırın park edildiği yerin marketin eklentisi olup olmadığının dosya kapsamından anlaşılamadığı, bu nedenle; olay yerinde keşif yapılarak tırın park edildiği yerin eklenti niteliğinde olup olmadığının araştırılarak, eklenti olduğunun tespiti halinde, eylemin 5237 sayılı TCK’nın 142/2-h maddesinde tanımlanan suçu oluşturacağı gözetilmeden eksik inceleme ile karar verilmesi, bozma nedenidir (Y6CD-K.2022/5518).

Marketten Hırsızlık Suçunun Gece Vakti İşlenmesi (TCK m.143)

Markette gerçekleşen hırsızlık suçunun gece vakti işlenmesi halinde verilecek ceza yarı oranında artırılır (TCK m.143). Suçun gece vakti işlenmesi halinde, marketten hırsızlık suçunun cezası 7,5 yıldan 15 yıla kadar hapis cezası olmaktadır. Gece vaktinin tespiti göz kararıyla değil, bilimsel ölçütlere göre yapılmalıdır. Mahkemeler UYAP üzerinde her gün için ayrı ayrı gece ve gündüz vaktinin ne olduğuna ilişkin güneşin doğuş ve batış çizelgesine ulaşabilmektedir. Gece ve gündüz vaktinin başlangıç ve bitiş saatleri günlere, aylara ve mevsimlere göre farklılık arz etmektedir. Bu nedenle suçun işlendiği saatin tam olarak tespit edilerek, tespit edilen bu saate göre suçun gece mi gündüz mü işlendiği açıklığa kavuşturulmalıdır.

Sanığın, olay günü saat 20.10’da müşteri gibi girdiği marketten sucuk, sigara ve meyveyi aldıktan sonra, parasını ödemeden marketten çıktığı, UYAP’tan alınan güneşin doğuş ve batış çizelgesine göre, suç tarihinde gece vaktinin saat 18.00’de başladığı, bu suretle hırsızlık suçunun gece vakti işlendiğinin anlaşılması karşısında, sanık hakkında 5237 sayılı TCK’nın 143. maddesinin uygulanmaması suretiyle eksik ceza tayin edilmiştir (Y2CD-K.2017/10189)

Marketten Hırsızlık Suçunda Teşebbüs Hükümleri

Ceza hukukunda suça teşebbüs, işlenmesi amaçlanan bir suçun kanunda yazılı icra hareketlerine başladıktan sonra failin iradesi dışındaki sebeplerle suçun tamamlanamamasıdır (TCK md.35). Marketten hırsızlık suçunun teşebbüs aşamasında kalması mümkündür. Marketten hırsızlık suçunun teşebbüs aşamasında kalması halinde, faile verilecek cezanın dörtte birinden dörtte üçüne kadarı indirilir (TCK m.35/2).

Sanığın, müştekinin sorumlusu olduğu marketten suça konu eşyaları market arabasına koyduğu, bir kısmını montun altına gizleyerek parasını ödemeden çıkmak isterken yakalandığı ve hırsızlık eyleminin teşebbüs aşamasında kaldığı gözetilmeyerek, suçtan kurtulmaya yönelik savunmasına itibar edilerek üzerine atılı hırsızlık suçundan mahkumiyeti yerine yazılı şekilde beraatine karar verilmesi bozma nedenidir (Y17CD-K.2020/1250)

Özellikle vurgulayalım ki, suçun failinin kesintisiz takip sonucu market içinde veya dışında yakalanması halinde suç tamamlanamadığından teşebbüs aşamasında kalmış olarak kabul edilecektir. Failin hırsızlık yaptıktan sonra takip edilmeden marketten çıkıp gitmesi ve varsa takibin kesintiye uğraması hallerinde suç tamamlanmış olur. Bu durumda fail hakkında teşebbüs hükümleri uygulanmaz, TCK m.142/2-h gereği tamamlanmış suçun cezasıyla cezalandırılır.

Güven Timleri Şube Müdürlüğüne bağlı ekipler tarafından daha önceden tanınan ve şüpheli hareketleri sebebiyle takibe alınan sanığın ve temyiz dışı sanık …’ın, müştekinin yöneticisi olduğu ŞOK marketten aldıkları gıda maddelerini, yanlarında getirmiş oldukları poşetlere koyarak parasını ödemeden marketten çıktıkları ve minibüse binmek üzere iken kesintisiz şekilde kendilerini takip eden ekip tarafından yakalandıkları olayda, adı geçen markete çalınan malzemelerin eksiksiz olarak teslim edildiğinin anlaşılması karşısında, sanığın eyleminin teşebbüs aşamasında kaldığı ve 5237 sayılı TCK’nin 35. maddesine göre cezasında indirim yapılması gerektiği gözetilmeden yazılı şekilde tamamlanmış suçtan hüküm kurulması, bozma nedenidir (Y2CD-K.2019/245).

Marketten Hırsızlık Suçunda Etkin Pişmanlık

Etkin pişmanlık, kişinin işlediği suçtan dolayı özgür iradesiyle sonradan pişman olması, suç teşkil eden fiilin meydana getirdiği olumsuzlukları gidermesi ve ceza adaletine olumlu davranışlarıyla katkı sunması halinde indirim hükümlerinin uygulanmasını sağlayan bir ceza hukuku kurumudur.

Markette işlenen hırsızlık suçunun tamamlanması halinde fail hakkında etkin pişmanlık hükümleri uygulanabilir. Etkin pişmanlık hükümlerinin uygulanabilmesi için failin suçtan zarar gören market sahibinin zararını gidermesi gerekir. Ancak, marketten hırsızlık suçu teşebbüs aşamasında kalmışsa zarar giderilse bile fail hakkında etkin pişmanlık hükümleri uygulanamaz.
Marketten hırsızlık suçu tamamlandıktan sonra ve fakat bu nedenle hakkında kovuşturma başlamadan önce, failin, azmettirenin veya yardım edenin bizzat pişmanlık göstererek mağdurun uğradığı zararı aynen geri verme veya tazmin suretiyle tamamen gidermesi halinde, verilecek cezanın üçte ikisine kadarı indirilir (TCK m.168/1). Yani, soruşturma aşamasında zararın giderilmesi halinde cezanın üçte ikisine kadarı indirilir.

Etkin pişmanlığın kovuşturma başladıktan sonra ve fakat hüküm verilmezden önce gösterilmesi halinde, verilecek cezanın yarısına kadarı indirilir (TCK m.168/2).

Sanığın, polis ekiplerince şüphe üzerine durdurulup ellerinde bulunan ürünlerin sorulması üzerine suçu kabul edip, hırsızlık yaptığı yeri söyleyerek suça konu ürünlerin iadesini sağlaması karşısında, müştekilere yönelik eylemlerden dolayı hakkında 5237 sayılı TCK’nun 168/1. maddesinin uygulanıp uygulanmayacağının karar yerinde tartışılmaması, bozma nedenidir (Y6CD-K.2022/1794).

Suçun Şikayet Süresi, Zamanaşımı, Uzlaştırma ve Görevli Mahkeme

Markette yapılan hırsızlık suçu takibi şikayete bağlı suçlar arasında değildir. Suçun mağduru, şikayet hakkını en geç dava zamanaşımı süresi içinde kullanılmalıdır. Bu suçtan dolayı dava zamanaşımı süresi 15 yıldır.

Marketten hırsızlık suçu taraflar arasında uzlaştırma prosedürü uygulanmasını gerektiren suçlardan değildir. Uzlaşma kapsamında olan suçlarda, gerek soruşturma gerekse kovuşturma aşamasında öncelikle uzlaştırma prosedürünün uygulanması, uzlaşma sağlanmazsa soruşturmaya veya yargılamaya devam edilmesi gerekir. Bu suç uzlaşma kapsamında olmadığından uzlaştırma prosedürü uygulanmaz.

Marketten hırsızlık suçları nedeniyle yapılan yargılamalar asliye ceza mahkemesi tarafından yerine getirilir.

Marketten Hırsızlık Suçunda Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması

Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması (HAGB), sanığın 5 yıl gözlenmesi ve sanık hakkında verilen hükmün bu süre boyunca hiçbir sonuç doğurmaması, sanığın bu sürede yeni bir suç işlememesi halinde hakkındaki davanın düşmesi olarak tanımlanabilir.

HAGB kararı verilmesinin önemli şartlarından biri mağdurun uğradığı zararın giderilmesi şartıdır. Marketten hırsızlık suçunda zararın giderilmesi halinde suçun cezasının HAGB kararı verilebilmesi için gerekli olan miktara düşmesi mümkündür. Market sahibinin zararının giderilmesi halinde mahkemenin hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı vermesi mümkündür.

Cezasının Ertelenmesi veya Adli Para Cezasına Çevrilmesi

Adli para cezası, işlenen bir suça karşılık hapis cezasıyla birlikte veya tek başına uygulanabilen bir yaptırım türüdür. Marketten hırsızlık suçu nedeniyle sanık hakkında verilen ceza 1 yılı aşacağı için, hapis cezasının adli para cezasına çevrilmesi mümkün değildir. Ancak, daha az cezayı gerektiren haller (TCK m.144) ve bazı akrabalık hallerinin mevcut olduğu durumlarda (TCK m.167/2) cezanın miktar itibariyle 1 yıl veya daha altı bir miktara inmesi söz konusu olabileceğinden, bu hallerde hükmedilen hapis cezası adli para cezasına çevrilebilir.

Cezanın ertelenmesi, mahkeme tarafından belirlenen cezanın cezaevinde infaz edilmesinden şartlı olarak vazgeçilmesidir. Marketten hırsızlık suçu nedeniyle hükmedilen hapis cezasının ertelenmesi de mümkündür.