tutulmuş olup da şartın henüz gerçekleşmediği anlaşılırsa, gerçekleşmesini beklemek üzere mahkeme tarafından verilen bir ara karardır. Davanın durması, 5721 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 223/8. maddesinde “Duruşmanın Sona Ermesi ve Hüküm” başlığı altında düzenlenmiştir.

Durma kararı, CMK 223/8. maddesinde bir hüküm (son karar) çeşidi olarak değil, ara kararı olarak düzenlenmiştir. Ceza hukukunda hüküm çeşitleri şunlardır:

• Mahkumiyet kararı,
• Beraat kararı,
• Ceza verilmesine yer olmadığı kararı,
• Davanın reddi kararı,
• Davanın düşmesi kararı,
• Güvenlik tedbirine hükmedilmesi kararı.

Derhâl beraat kararı verilebilecek hâllerde durma kararı verilemez (CMK m.223/9). Durma kararı, kovuşturmanın her safhasında verilebilir. Bazı hüküm çeşitleri gibi yargılamanın sonu beklenmez. Çünkü, yargılamaya devam edilip edilmeyeceği bir şarta bağlıdır ve durma kararı verilerek şartın gerçekleşmesi beklenmektedir. Şart gerçekleştiğinde yargılamaya devam edilir.

Davanın Durması Nedenleri Nelerdir?

Durma kararı, yargılamaya son veren bir karar değildir. Durma kararı ile yargılamaya devam edilebilmesi için bazı şartların yerine getirilmesi beklenir. Yani yargılamanın durdurulması söz konusudur. Şartlar yerine getirildiğinde yargılamaya devam edilir.

Mahkemeler açılan bir ceza davasında iki nedenle durma kararı verebilir:

• Soruşturma şartının gerçekleşmesini beklemek üzere durma kararı verilebilir.
• Kovuşturma şartının gerçekleşmesini beklemek üzere durma kararı verilebilir.

Soruşturma ve kovuşturma şartı, 5237 sayılı TCK’dan kaynaklanabileceği gibi özel kanunlardan da kaynaklanabilir. Örneğin, özel bir kanun olan 4483 sayılı kanuna göre memurların görevi kapsamındaki bir suç nedeniyle soruşturulabilmesi için soruşturma izni alınması gereklidir. Soruşturma izni, durma kararı alınması gereken bir soruşturma şartıdır. Soruşturma izni eksikse, ilgili makamdan soruşturma izni alamak üzere durma kararı verilmelidir. Durma kararı verilip akabince soruşturma izni alındığında yargılamaya kalınan yerden devam edilecektir. Soruşturma izni verilmeyeceği anlaşıldığında, soruşturma izninin verilmemesi nedeniyle düşme kararı verilmelidir. Ceza davasının yürütülmesi soruşturma veya kovuşturma şartının gerçekleşmesine bağlıysa; soruşturma veya kovuşturma şartının gerçekleşmeyeceğinin anlaşılması hallerinde, davanın düşmesine karar verilir (CMK m.223/8).

İzin, talep, şikayet, yasama dokunulmazlığı, önödeme, uzlaşma vb. haller soruşturma ve kovuşturma şartı olarak kabul edilmektedir. Bu şartların eksikliği halinde, gerçekleşmesini beklemek üzere durma kararı verilmelidir. Ancak, uygulamada uzlaşma ve ön ödeme önerisi durma kararı verilmeden yapılmaktadır.