Basit adam yaralama suçu, basit tıbbi müdahale (BTM) ile giderilebilecek yaralamalar ve basit tıbbi müdahale ile giderilemeyecek yaralamalar olarak ikiye ayrılır.

• Basit tıbbi müdahale ile giderilebilecek yaralamalar, kişinin vücuduna, sağlığına veya algılama yeteneğine zarar vermekle birlikte basit bir geleneksel veya tıbbi uygulama ile etkisi giderilebilecek yaralamalardır. Örneğin, bir kimseye tokat atmak, bir kimseye yumruk atarak küçük bir kanama meydana gelmesine neden olmak, vücudun herhangi bir yerini basitçe çizmek, vurmak suretiyle morartmak gibi fiiller basit tıbbi müdahale (BTM) ile giderilebilecek yaralamalardır. Bir yaralamanın BTM ile giderilebilecek bir yaralama olup olmadığı, adliyelerde bulunan Adli Tıp Şube Müdürlükleri tarafından bir rapor ile tespit edilir. BTM ile giderilebilecek kasten yaralama suçlarında sanığa 4 aydan 1 yıla kadar hapis cezası veya adli para cezası verilir (TCK 86/2). Yani, sanığa ya hapis cezası veya adli para cezası verilebilir. İki ceza aynı anda verilemez. Hapis cezası verildiği takdirde, verilen hapis cezası adli para cezasına çevrilemez.
• Basit tıbbi müdahale (BTM) ile giderilemeyecek basit adam yaralama suçu, mağdura karşı işlenen etkili eylemin sonuçlarının basit bir doktor müdahalesi ile giderilememesi, yani mağdurun tamamen iyileşememesi, yaralamanın sonuçlarının ortadan kalkması için belli bir sürecin gerekmesidir. BTM ile giderilemeyecek basit yaralama suçunun cezası 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezasıdır (TCK md. 86/1).

Temel ve Basit Yaralama Suçunda Cezayı Arttıran Nedenler - (2)

1-) Basit Kasten Yaralama Suçunun Silahla İşlenmesi Nedeniyle Arttırım: Suçun silahla işlenmesi halinde, “silahla adam yaralama suçu” meydana gelir. Uygulamada bıçakla adam yaralama, silahla adam yaralama gibi deyimler bu tür adam yaralama suçu türü için kullanılır. Yaralamanın etkisi basit tıbbi müdahale (BTM) ile giderilebilecek türden ise silahla basit adam yaralama suçunun cezası, 6 aydan 1,5 yıla kadar hapis cezası veya 1/2 oranında arttırılmış adli para cezasıdır. Yaralamanın etkisi basit tıbbi müdahale (BTM) ile giderilemeyecek türden ise silahla basit adam yaralama suçunun cezası 1,5 yıldan 4,5 yıla kadar hapis cezasıdır (TCK md. 86/3-e).

Hemen belirtelim ki; silahla adam yaralama suçunda, yaralamaya elverişli herhangi bir alet silah olarak kabul edilir. Örneğin, yazı yazmak için kullanılan kalem ile bir kişiye saldırılırsa bu kalem silah olarak kabul edilir. Çatal, kaşık, tabak gibi mutfak aletleri, masada bulunan küllük, vazo vs. gibi tüm eşyalar insan yaralama amacıyla kullanıldıkları takdirde silah olarak kabul edilir (TCK 6/1-f).

Silahla doğrudan vücuda temas edilmese bile, silahın yaralamada mağdurun direncini kırmaya elverişli bir şekilde kullanılması silahla kasten yaralama suçunun oluşması için yeterlidir:

Sanık tarafından katılana yönelik bıçakla hamle yapılıp ardından kafa atılarak katılanın burnunun kırılması suretiyle yaralanması şeklindeki eylemde suçun silahla kasten yaralama suçunu oluşturduğu gözetilerek, sanığın cezasından 5237 sayılı TCK’nin 86/3-e maddesine göre artırım yapılmasında isabetsizlik yoktur (Y1CD-K.2022/2914)

2-) Temel ve Basit Kasten Yaralamada Cezayı Arttıran Diğer Haller (TCK m.86/3): Temel ve basit kasten yaralama suçunun cezası, aşağıdaki hallerde arttırılır:

• Mağdurun yerine getirdiği kamu görevi nedeniyle,
• Üstsoy, altsoy, eş ve kardeşe karşı işlenirse,
• Beden veya ruh bakımından kendisini savunamayacak kişiye karşı işlenirse,
• Kamu görevlisinin sahip olduğu nüfuzu kötüye kullanmak suretiyle işlenirse,

adam yaralamanın etkisi basit tıbbi müdahale (BTM) ile giderilebilecek türden ise basit adam yaralama suçunun cezası, 6 aydan 1,5 yıla kadar hapis cezası veya 1/2 oranında arttırılmış adli para cezasıdır. Yaralamanın etkisi basit tıbbi müdahale (BTM) ile giderilemeyecek türden ise silahla basit adam yaralama suçunun cezası 1,5 yıldan 4,5 yıla kadar hapis cezasıdır (TCK md. 86/3-e).

Kamu veya özel sağlık kurum ve kuruluşlarında görev yapan sağlık personeli ile yardımcı sağlık personeline karşı görevleri sebebiyle işlenen kasten yaralama suçunda, ceza yarı oranında arttırılır. Ayrıca hükmedilen hapis cezası ertelenemez. (7243 sayılı Kanun m.28).

Neticesi Sebebiyle Ağırlaşmış Yaralama Suçu ve Cezası (TCK 87)

Aşağıdaki hallerde, yani kasten yaralama suçu neticesinde;

• Mağdurun duyularından veya organlarından birinin işlevi sürekli zayıflarsa,
• Mağdurun konuşmasında sürekli zorluğa yol açacak bir durum meydana gelirse,
• Mağdurun yüzünde sabit iz oluşursa,
• Mağdurun yaşamını tehlikeye sokan bir durum meydana gelirse,
• Hamile bir kadına karşı işlenip çocuğun vaktinden önce doğumuna neden olunursa

Yukarıda 1 ve 2 nolu başlıkla anlattığımız şekilde belirlenen hapis cezası bir kat arttırılır. Ancak, 1. başlıkta anlattığımız şekillerde suçun işlenmesi halinde adam yaralama suçunun cezası 3 yıldan, 2. başlıkta anlattığımız şekillerde suçun işlenmesi halinde adam yaralama suçunun cezası 5 yıldan az olamaz (TCK 87/1).

Aşağıdaki hallerde de, yani kasten adam yaralama suçu neticesinde;

• Mağdurun iyileşmesi olanağı bulunmayan bir hastalığa veya bitkisel hayata girmesine neden olunursa,
• Mağdurun duyularından veya organlarından birinin sürekli işlevini yitirmesine neden olunursa,
• Mağdurun konuşma veya çocuk yapma yeteneklerinin kaybolmasına neden olunursa,
• Mağdurun yüzünün sürekli değişikliğine neden olunmuşsa,
• Hamile bir kadına karşı işlenip çocuğun düşmesine neden olunmuşsa,

Yukarıda 1. ve 2. başlıkta anlattığımız şekillerde belirlenen ceza, iki kat arttırılır. Ancak, birinci başlıkta açıkladığımız şekilde belirlenen ceza 5 yıldan, ikinci başlıkta açıkladığımız şekilde belirlenen ceza 8 yıldan az olamaz.

Kamu veya özel sağlık kurum ve kuruluşlarında görev yapan sağlık personeli ile yardımcı sağlık personeline karşı görevleri sebebiyle işlenen neticesi sebebiyle ağırlaşmış kasten yaralama suçunda, ceza yarı oranında arttırılır. Ayrıca hükmedilen hapis cezası ertelenemez. (7243 sayılı Kanun m.28).

Kasten Yaralama Suçunda Kemik Kırılması (TCK 87/3)

Kasten yaralama neticesinde kemik kırılması halinde, yaralama suçunun neticesi sebebiyle ağırlaşmış şekli meydana gelir. Kasten yaralama neticesinde kemik kırığının vücudun neresinde meydana geldiğinin bir önemi yoktur. Kemik kırığında ceza, meydana gelen kırık ve çıkığın mağdurun hayat fonksiyonlarındaki etkisine göre belirlenir. Adli Tıp Kurumu kırığın hayat fonksiyonlarına etkisine göre yaralama neticesinde bedendeki kemik kırıklarını hafif (1), orta (2-3) ve ağır (4-5-6) şeklinde derecelendirmiştir.

Kasten yaralama suçunda kemik kırığı veya çıkığı meydana gelmişse 1. ve 2. başlıkta açıkladığımız şekilde belirlenen ceza, kırık veya çıkığın hayat fonksiyonlarındaki etkisine göre 1/2 oranına kadar arttırılır. Yani, ceza arttırım oranı, kemik kırık veya çıkığının derecesine (aüğırlığına) göre 1/12, 1/6, 1/4, 1/3 veya 1/2 vb. oranlar olabilir.

Diş, bilimsel açıdan kemik olmadığından kemik kırıklarına ilişkin nitelikli hal uygulanmaz. Diş kırıkları, kasten yaralama suçunun basit tıbbi müdahale ile giderilmeyecek basit hali ile (TCK m.86/1) cezalandırılır.

Dairemizin yerleşik içtihatlarında diş kırığının kemik kırığından sayılmadığı hususu nazara alınmadan müştekide oluşan sol alt 3 nolu dişte meydana gelen kırıktan dolayı sanığın cezasından TCK’nin 87/3. maddesine göre artırım yapılması bozma nedenidir.(Y3CD-K.2016/14136)

Kasten Yaralama Suçu Neticesinde Ölüm Meydana Gelmesi (TCK 87/4)

Kasten insan yaralama suçu neticesinde ölüm meydana gelmişse; işlenen suç, hukuki niteliği itibariyle kasten adam öldürme suçu değil, neticesi sebebiyle ağırlaşmış yaralama suçu olarak kabul edilir. Ancak, failin kastının yaralamaya dönük olması, fiil neticesinde ölüm gerçekleşmesi gerekir. Failin kastı mağduru öldürmeye dönük ise, kasten yaralama suçu değil, kasten öldürme suçu meydana gelir. Ölüme yol açana kastem yaralama fiili, icrai veya ihmali bir fiil şeklinde sergilenebilir.

Failin ölüm neticesinden sorumlu tutulabilmesi için, yaralama fiili ile ölüm neticesi arasında illiyet bağı bulunmalıdır. Ölümün hemen gerçekleşmeyip yaralama fiili meydana geldikten belli bir süre sonra gerçekleşmesi halinde de ölüm neticesi objektif olarak isnat edilebilir nitelikteyse fail kasten yaralama neticesinde ölüm sonucundan sorumlu olur.

Kasten yaralama sonucu mağdurun ölmesine ilişkin TCK’nın 87. maddesinin 4. fıkrasının uygulanması için;

a- Failin yaralama kastı ile hareket etmesi,

b- Mağdurun TCK’nın 86. maddesinin birinci maddesi kapsamında yaralanmış olması veya 86. maddenin birinci fıkrası kapsamındaki yaralama fiilinin üçüncü fıkra da ihlal edilmek suretiyle gerçekleştirilmesi,

c- Failin eylemi ile arasında illiyet bağı bulunacak şekilde mağdurun ölmesi,

d- Failin meydana gelen ölüm sonucuna ilişkin en az taksir derecesinde bir kusurunun bulunması,
şartlarının birlikte gerçekleşmesi gerekir.(CGK-K.2020/376).

Kasten insan yaralama suçu neticesinde ölüm meydana gelmişse; suçun birinci başlıkta anlattığımız şekilde işlenmesi halinde faile verilecek ceza 8 yıldan 12 yıla kadar hapis cezası, ikinci başlıkta anlattığımız şekilde işlenmesi halinde faile verilecek ceza 12 yıldan 18 yıla kadar hapis cezasıdır (TCK m.87/4).

Kasten Yaralama Suçunun İhmali Davranışla İşlenmesi (TCK m.88)

Kasten yaralamanın ihmali davranışla işlenmesi halinde, verilecek ceza üçte ikisine kadar indirilebilir. Bu hükmün uygulanmasında kasten öldürmenin ihmali davranışla işlenmesine ilişkin koşullar göz önünde bulundurulur.

İhmal yapılması gerekenin yapılmamasıdır. Kasten yaralama suçunda, fail, her türlü yükümlülük ihmalinden sorumlu tutulamaz. Failin sorumlu tutulacağı yükümlülük ihmali icrai davranışa denk gelen yükümlülük ihmalidir.

Kasten yaralama suçunun ihmali davranışla işlenmesi üç şekilde söz konusu olabilir:

• Failin belli bir icrai davranışta bulunmak hususunda kanundan kaynaklanan bir yükümlülüğünün bulunması. Örneğin, anne baba çocuğunu korumak yükümlülüğü altındadır, kolu sobaya değen çocuğunu bilerek ihmal ederek tedavi etmeyen ve kolun kesilmesine neden olan anne ihmal suretiyle kasten yaralama suçu nedeniyle cezalandırılacaktır.
• Failin sözleşme nedeniyle icrai bir dvranışta bulunma yükümlülüğünün bulunması. Örneğin, yaşlı bir kimseye bakıcılık yapan kişinin bilerek ilaçları zamanında vermemesi nedeniyle rahatsızlanarak sağlığı bozulan yaşlı kişiye karşı kasten yaralama suçunun ihmali davranışla işlenen şekli meydana gelmiştir.
• Failin daha önce icra ettiği davranışının zararlı neticelerini gidermemesi. Örneğin, bir arkadaşına şaka yaparak sandelyeyi altından çeken failin, künt bir cisme çarparak rahatsızlanan arkadaşını hastaneye ulaştırmak hususunda bilerek yardım etmemesi ve arkadaşının sağlığının bozulmasına neden olması halinde kasten yaralamanın ihmali davranışla işlenmesi suçuna vücut vermiş olur.

Ruhsatsız Silahla Yaralamanın Cezası

6136 sayılı Kanun, ruhsatsız silah bulundurma veya taşımayı suç olarak düzenlemiştir. Bulundurma veya taşıma ruhsatı bulunmayan veya ruhsatını süresinde yenilemeyen kişiler, bu silahla yaralama suçu işledikleri takdirde hem kasten yaralama suçu hem de 6136 sayılı yasaya muhalefet suçu nedeniyle cezalandırılacaklardır.

Ruhsatsız silah bulundurma veya taşıma suçunun cezası, 1 yıldan 3 yıla kadar hapis ve 30 günden 100 güne kadar adli para cezasıdır.

Kasten Adam Yaralama Suçu ve Adam Öldürmeye Teşebbüs Suçu Arasındaki Farklar

İşlenen fiil mağdurun hayatına son vermeyi amaçlamasına rağmen, mağdurun sadeceyaralanmasına neden olmuşsa kasten adam yaralama suçu değil, kasten adam öldürmeye teşebbüs suçu oluşur. Örneğin, fail mağduru karın bölgesinden 4-5 bıçak darbesiyle yaralamış, mağdur hayati tehlike geçirmiş fakat ölmemişse adam öldürmeye teşebbüs suçu işlenmiş olur. Failin icra ettiği yaralama eyleminin adam öldürmeye teşebbüs suçu olup olmadığı Yargıtay Ceza Genel Kurulu’nun 2008/184 sayılı kararına göre aşağıdaki kriterler dikkate alınarak değerlendirilir:

• Suçu işleyen fail ile suçun mağduru arasında olay öncesine dayalı, öldürmeyi gerektirir bir husumetin bulunup bulunmadığı: Mağdur ile fail arasında olay öncesine dayalı öldürmeyi gerektirir husumet varsa, bu durum fiilin adam öldürmeye teşebbüs suçu teşkil edebileceğine dair bir emaredir.
• Olayda kullanılan vasıtanın öldürmeye elverişli olup olmadığı: Adam yaralama suçu için kullanılan suç aletinin mahiyeti itibariyle adam öldürmeye elverişli olması, örneğin, bıçakla adam yaralama, silahla adam yaralama gibi haller, diğer koşullarda varsa suçun adam öldürmeye teşebbüs olarak nitelenmesine imkan verir.
• Mağdurdaki darbe sayısı ve şiddeti: Mağdura yönelik işlenen fiilin işlenme şekli de önemlidir. Örneğin, tek bıçak darbesiyle hafif bir bıçakla yaralama fiili, adam öldürmeye teşebbüs suçunun oluşumuna vücut vermez. Ancak, derin birkaç bıçak darbesi fiilin adam yaralama suçundan adam öldürmeye teşebbüs suçuna dönüşmesine neden olur.
• Darbelerin vurulduğu bölgenin hayati önem taşıyıp taşımadığı: İnsan vücudunun hayati önem taşıyan bölgelerine vurulması adam öldürme kastıyla hareket edildiğini gösterir. Örneğin, silahla iç organların bulunduğu bölgelere ateş edilmesi fiilin adam öldürmeye teşebbüs suçu olarak nitelenmesine neden olur.
• Failin mağdura dönük fiiline kendiliğinden mi, yoksa kendisi dışındaki engel bir sebepten dolayı mı son verdiği: Fail, fiili işlediği sırada mağdura daha fazla zarar verme imkanı varken başka bir engel olmadığı halde kendiliğinden fiiline son vermişse, o ana kadar mağdura yönelik darbeler de ciddi bir boyutta değilse, bu durum, failin adam yaralama kastıyla hareket ettiğine dair bir kriter olarak kabul edilir.
• Olay sonrası mağdura yönelik davranışları: Fail olaydan sonra mağdura yardımcı olmuşsa, örneğin silahla yaralama neticesinde kan kaybeden mağduru hastaneye götürmüş veya ambulans çağırmışsa fiil adam öldürmeye teşebbüs suçu olarak değil, adam yaralama suçu olarak nitelenir.

Kasten Adam Yaralama Suçunda Haksız Tahrik İndirimi

Haksız tahrik, failin mağdurdan kaynaklanan bir fiilin meydana getirdiği elem, üzüntü veya öfkenin etkisiyle kasten adam yaralama suçu işlemesidir.

Haksız tahrik altında adam yaralama suçu işlenmesi halinde faile verilecek cezada, haksız tahrikin derecesine göre 1/4 oranı ile 3/4 oranı arasında bir indirim uygulanır. Örneğin, adam yaralama suçu neticesinde 4 yıl ceza alabilecek bir sanık, suçu haksız tahrik altında işlemişse haksız tahrik indirimi neticesinde 1 yıl ceza alabileceği gibi 3 yıl ceza da alabilir. Haksız tahrikin derecesi, yani haksız tahrikin ağırlığı yapılacak indirimin oranını da belirler.

Kasten Adam Yaralama Suçunda Meşru Müdafaa (Savunma)

Meşru müdafaa (savunma) mağdurun faile veya failin yakınlarına veya failin malvarlığına dönük gerçekleştirdiği bir saldırıya karşı failin saldırı ile orantılı bir biçimde kendisini savunmak üzere failin cevap vermesidir.

Kasten adam yaralama suçu meşru müdafaa halinde işlenirse faile ceza verilemez.

Adli Para Cezasına Çevirme, Erteleme ve Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması

Adli para cezası, işlenen bir suça karşılık hapis cezasıyla birlikte veya tek başına uygulanabilen bir yaptırım türüdür. Kasten yaralama suçunun basit halleri nedeniyle hükmedilen hapis cezası adli para cezasına çevrilebilir.

Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması sanık hakkında hükmolunan cezanın belli bir denetim süresi içerisinde sonuç doğurmaması, denetim süresi içerisinde belli koşullar yerine getirildiğinde ceza kararının hiçbir sonuç doğurmayacak şekilde ortadan kaldırılması davanın düşmesine neden olan bir ceza muhakemesi kurumudur. Kasten yaralama suçu nedeniyle hükmedilen hapis cezası 2 yıl veya altında olduğunda hükmün açıklanmasının geri bırakılması (hagb) kararı verilmesi mümkündür.

Cezanın ertelenmesi, mahkeme tarafından belirlenen cezanın cezaevinde infaz edilmesinden şartlı olarak vazgeçilmesidir. Kasten yaralama suçu nedeniyle hükmedilen hapis cezası 2 yıl veya altında olduğunda hükmedilen hapis cezasının ertelenmesi de mümkündür.

Kamu veya özel sağlık kurum ve kuruluşlarında görev yapan sağlık personeli ile yardımcı sağlık personeline karşı görevleri sebebiyle işlenen 5237 sayılı Türk Ceza Kanununda yer alan kasten yaralama (TCK 86) suçlarında; Türk Ceza Kanununun 51. maddesinde düzenlenen hapis cezasının ertelenmesi hükümleri uygulanmaz (3359 sayılı Sağlık Hizmetleri Temel Kanunu Ek Madde 12). Sağlık personeli, doktor, hemşire, ebe gibi sağlık çalışanlarını; yardımcı sağlık personeli ise hasta bakıcı, acil bakım teknikeri, ambulans teknikeri vb. sağlık çalışanlarını kapsamaktadır.

Yargılama Usulü ve Görevli Mahkeme

Kasten yaralama suçunun TCK m.86/2’de düzenlenen basit hali ve kasten yaralamanın ihmali davranışla işlenmesi (TCK m.88/1) hali nedeniyle yapılacak yargılamada basit yargılama usulü uygulanacaktır. Diğer hallerde genel yargılama usulü ile yargılama yapılacaktır.

Kasten yaralama suçunda genel olarak asliye ceza mahkemesi görevlidir.

Kasten yaralamanın neticesi sebebiyle ağırlaşmış hallerinden olan kasten yaralama sonucunda ölüm meydana gelmesi halinde görevli mahkeme ağır ceza mahkemesi olarak düzenlenmiştir.

Kasten yaralama suçu hakkında yapılan yargılama suçun işlendiği yer asliye ceza veya ağır ceza mahkemesi tarafından yerine getirilir.

Kasten Yaralama Suçunda Maddi ve Manevi Tazminat Davası

Kasten yaralama fiilinin mağduru, fiili işleyen, yardım eden veya azmettiren kişilere karşı maddi ve manevi tazminat davası açabilir. Maddi tazminat davası, hukuka aykırı bir eylem veya işlem nedeniyle malvarlığında meydana gelen eksilmenin, yani maddi zararların giderilmesi; manevi tazminat davası ise aynı işlem veya eylemler nedeniyle bireyin yaşadığı üzüntü, elem ve yıpranmanın yol açtığı manevi zararların giderilmesini amaçlayan bir dava türüdür.

Kasten yaralama suçunda maddi zarar kişinin kasten yaralama eylemi neticesinde uğradığı her türlü maddi kayıptır. Maddi tazminat olarak talep edilebilecek maddi kayıplar ile kasten yaralama fiili arasında illiyet bağı bulunmalıdır. Örneğin; kasten yaralamanın yol açtığı hastene giderlerleri; yani ilaç, ameliyat vb. giderler maddi tazminat kapsamında istenebilir. Kasten yaralama nedeniyle mağdurda maluliyet oluşmuşsa, mağdur maluliyeti ile orantılı bir maddi tazminat talep edebilir. mağdurun fiil nedeniyle belli bir süre çalışamması halinde, yani geçici iş göremezlik halinde de maddi tazminat istenebilir.

Manevi tazminat ise somut durumun özellikleri, tarafların mali durumları, tarafların olaydaki kusurlarının ağırlığı (kusur oranları), meydana gelen manevi zararın büyüklüğü (Örneğin, ölüm, yaralanma veya sadece üzüntü duyulması), olay tarihi itibariyle paranın satın alma gücü dikkate alınarak hakim tarafından takdir edilir.

Kasten yaralama sebebiyle ceza davası ceza mahkemelerinde görülmektedir. Tazminat davası ise, ayrı bir dava şeklinde görülmekte olup görevli mahkeme asliye hukuk mahkemesi olarak düzenlenmiştir.